Trong bối cảnh ngành ngân hàng đang chịu áp lực kép từ mặt bằng lãi suất thấp và nhu cầu tín dụng chưa thật sự phục hồi mạnh, Vietcombank tiếp tục khẳng định vị thế là ngân hàng đầu ngành với mô hình vận hành cân bằng, kỷ luật vốn, chất lượng tài sản cao và chiến lược kiểm soát rủi ro nhất quán.
Đặc biệt, với việc luật hóa Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu, VCB cùng các ngân hàng thương mại nhà nước có thêm “đòn bẩy pháp lý” mạnh mẽ để chủ động hơn trong thu hồi nợ, rút ngắn chu kỳ xử lý tài sản đảm bảo và giảm chi phí xử lý nợ xấu – một yếu tố nền tảng giúp củng cố bảng cân đối và cải thiện hiệu quả sinh lời trong trung và dài hạn.
HIỆU SUẤT VẬN HÀNH: ĐIỀU CHỈNH ĐỂ BỀN VỮNG
1. Tăng trưởng tín dụng: chủ động nới lỏng, chọn lọc phân khúc
Trong quý 1/2025, tăng trưởng tín dụng của VCB đạt 1.2% so với đầu năm, cải thiện đáng kể so với mức -0.3% cùng kỳ năm 2024. Kết quả này phần nào phản ánh sự chủ động điều phối tín dụng từ quý cuối năm trước và cho thấy tín hiệu hồi phục sớm của nhu cầu vay vốn.
Triển vọng năm 2025–2026 tiếp tục tích cực với dự phóng tăng trưởng tín dụng đạt 16% và 15% lần lượt cho hai năm, chủ yếu nhờ:
- Cho vay doanh nghiệp lớn – vừa trong các lĩnh vực sản xuất – kinh doanh, hạ tầng trọng điểm, năng lượng.
- Cho vay cá nhân ổn định, đặc biệt là tín dụng nhà ở trong bối cảnh mặt bằng lãi suất thấp và các quy định mới của Luật Nhà ở có hiệu lực từ 2024.
- VCB cũng là một trong các đơn vị đầu tàu triển khai gói tín dụng ưu đãi của Chính phủ, đồng hành với chính sách vĩ mô hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Việc định hình danh mục tín dụng đi theo hướng “chất lượng hơn số lượng” là thông điệp xuyên suốt từ VCB trong nhiều năm gần đây – và Q1/2025 tiếp tục cho thấy ngân hàng vẫn đi đúng định hướng.
2. Biên lãi thuần (NIM): chấp nhận giảm để giữ thị phần và hỗ trợ khách hàng
NIM quý 1/2025 giảm 49 điểm cơ bản so với cùng kỳ, xuống còn 2.65%, và giảm thêm 14 điểm cơ bản so với quý trước. Diễn biến này chủ yếu đến từ:
- Sự gia tăng tỷ trọng cho vay ngắn hạn (biên thấp) và
- Mức giảm lợi suất tài sản nhanh hơn chi phí vốn.
Dự báo cho cả năm 2025, NIM sẽ duy trì quanh mức 2.70%, cho thấy Vietcombank ưu tiên ổn định và hỗ trợ nền kinh tế thay vì theo đuổi lợi nhuận tối đa trong ngắn hạn.
Chiến lược lãi suất thấp giúp VCB giữ chân khách hàng tốt, đặc biệt là khối doanh nghiệp lớn vốn có khả năng thương lượng lãi suất cao. Đồng thời, ngân hàng cũng có cơ hội mở rộng dư nợ trung – dài hạn khi nền kinh tế dần ổn định.
3. Thu nhập ngoài lãi: vai trò cứu cánh trong bối cảnh NIM co hẹp
Một điểm nổi bật trong Q1/2025 là thu nhập ngoài lãi tăng 12%, đặc biệt do doanh thu ngoại hối tăng mạnh tới 69% so với cùng kỳ. Đây là mảng mà Vietcombank có lợi thế đặc biệt nhờ vào:
- Hệ sinh thái doanh nghiệp xuất nhập khẩu lớn,
- Mạng lưới ngân hàng đại lý toàn cầu,
- Và năng lực xử lý giao dịch ngoại hối linh hoạt.
Trong bối cảnh biên lãi thuần chịu áp lực, nguồn thu ngoài lãi ngày càng đóng vai trò quan trọng, giúp duy trì lợi nhuận tổng thể ở mức ổn định.
4. Lợi nhuận và hiệu quả sinh lời: giữ nhịp tăng trưởng trong thận trọng
Lợi nhuận trước thuế quý 1/2025 đạt 10,860 tỷ đồng, tăng 1% so với cùng kỳ — một con số vừa phải nhưng có hàm ý tích cực: LNTT đã hoàn thành gần 25% kế hoạch cả năm, cho thấy ngân hàng đang kiểm soát chi phí tốt và không cần “ép tăng trưởng”.
Dự báo lợi nhuận ròng năm 2025 tăng 5.3%, và năm 2026 tăng 11.6% — mức tăng đều đặn và bền vững, phù hợp với định hướng quản trị rủi ro và chiến lược hoạt động lâu dài.
Đáng chú ý, báo cáo lần này đã điều chỉnh giảm lợi nhuận dự phóng 12% so với kỳ vọng trước đó — cho thấy sự cẩn trọng trong cách tiếp cận triển vọng, đồng thời giúp kỳ vọng trở nên thực tế hơn.
5. Chất lượng tài sản: nhẹ áp lực, vẫn kiểm soát được
- Tỷ lệ nợ xấu (NPL) tăng nhẹ lên 1.03% (+7 điểm cơ bản so với đầu năm), chủ yếu đến từ một số nhóm khách hàng doanh nghiệp chịu ảnh hưởng gián tiếp từ yếu tố quốc tế.
- Đồng thời, nợ nhóm 2 cũng nhích lên mức 0.29%, phản ánh tín hiệu thận trọng của khách hàng trong thời điểm đầu năm.
Tuy nhiên, điều cần chú ý là tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) vẫn đạt 216.11%, dù có giảm 7.2 điểm % so với đầu năm. Đây vẫn là một trong những mức cao nhất ngành – khẳng định khả năng chống chịu trước rủi ro tín dụng cực kỳ vững vàng của VCB.
Dự báo trong năm 2025, tỷ lệ NPL có thể tiếp tục tăng nhẹ nhưng VCB đặt mục tiêu duy trì LLR trên 200%, đồng thời dự kiến chủ động xử lý và xóa nợ xấu khoảng 2,000–3,000 tỷ đồng, giúp bảng cân đối lành mạnh và chuẩn bị tốt cho chu kỳ tín dụng mới.
Đáng chú ý, với khung pháp lý mới được luật hóa từ NQ42, VCB sẽ được rút ngắn đáng kể thời gian xử lý tài sản đảm bảo (từ >3 năm còn 6–9 tháng), giảm chi phí tố tụng, đồng thời tăng tốc thu hồi nợ xấu không có tranh chấp thông qua quyền thu giữ TSBD theo hợp đồng. Điều này có ý nghĩa đặc biệt với các ngân hàng có quy mô dư nợ lớn như VCB.
ĐỊNH GIÁ: ĐÁNH ĐỔI NGẮN HẠN – TIỀM NĂNG DÀI HẠN
Hiện tại, P/B của VCB vào khoảng 2.28 lần, thấp hơn 22–30% so với mức trung bình 3 năm gần nhất (3.0x). Trên cơ sở BVPS 2025, P/B chỉ còn 2.1x.
- Mức chiết khấu này phần nào phản ánh kỳ vọng lợi nhuận năm 2025 giảm, cũng như lo ngại về biên lãi thuần.
- Tuy nhiên, với nền tảng tài chính vững chắc, kiểm soát rủi ro tốt và định vị thị trường rõ ràng, định giá này mang lại tiềm năng tăng trưởng dài hạn đáng lưu ý cho những nhà đầu tư có tầm nhìn chiến lược.
Giá trị hợp lý được xây dựng dựa trên phương pháp kết hợp:
- Thu nhập thặng dư (RI) – phản ánh khả năng tạo ra lợi nhuận vượt chi phí vốn.
- So sánh P/B, với P/B mục tiêu điều chỉnh về mức 2.5x (thay vì 3.0x như trước), nhằm cân đối rủi ro và triển vọng lợi nhuận.
Nhận định:
Vietcombank đang sở hữu sự kết hợp giữa quản trị thận trọng, mô hình kinh doanh hiệu quả và môi trường pháp lý ngày càng ủng hộ. Trong bối cảnh Luật hóa Nghị quyết 42 được kỳ vọng tạo cú hích mới cho xử lý nợ xấu, VCB nhiều khả năng sẽ là một trong các đơn vị được hưởng lợi trực tiếp, củng cố vị thế đầu ngành và hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư trung-dài hạn.