Thị trường hiện tại được cho là loanh quanh vùng khả năng tạo đáy rất cao, nhờ mức chiết khấu sâu sau nhịp giảm hơn 200 điểm dẫn đến P/B của VN-Index về lại các mức của dịch Covid hay ở các kỳ khủng hoảng trước đó, Nhà đầu tư chúng ta bắt đáy đều thành công.
Chỉ có P/E của thị trường hiện tại đang ở mức quanh 12.9-13 lần, sau khi đạt đỉnh vào ngày 12/9 ở mức 17,3 lần. Lần tạo đáy gần nhất của VN-Index vào tháng 11/2022, P/E rơi khoảng 10 hoặc 11 lần, đây được xem là đáy rất lớn của chỉ số, và Nhà đầu tư một lần nửa thành công trong việc bắt đáy.
Tuy nhiên, mức P/E hiện tại không phải là quá đắc nếu so sánh với mức lợi suất tiết kiệm ở các Ngân hàng, tức mức E/P. Mức E/P của giai đoạn tháng 11 năm ngoái ở các Ngân hàng cũng quanh 10 lần, có nghĩa là bằng với P/E của thị trường lúc bấy giờ và Nhà đầu tư bắt đáy thành công. Thời điểm hiện tại mức P/E của VN-Index và mức E/P ở các Ngân hàng đang ngang nhau, quanh mức 12.8-13 lần. Ngay cả khi Nhà đầu tư so sánh mức P/E tuyệt đối giữa các thời kỳ, mức P/E của VN-Index hiện tại không phải là đắc cũng không phải là rẻ như các lần tạo đáy trong quá khứ nhưng vùng điểm số này VN-Index hoàn toàn có khả năng tạo đáy đi lên.
Ngoài ra yếu tố thường thấy cho khả năng thị trường tạo đáy của thị trường là số lượng Nhà đầu tư chán nản rời bỏ thị trường sau nhịp giảm tiếp lần thứ 3 vì họ cảm thấy bất lực, thua lỗ lớn, call margin, không quan tâm danh mục, buông xuôi tài khoản, bán bỏ nghỉ tham gia,… Ngay sau tâm lý hoảng loạn đó thị trường có 1 nhịp đẩy rất mạnh sau đó tăng hơn 3%. Tuy nhiên nếu nhìn các đáy trung hạn trước đây thị trường không bao giờ đi lên một mạch. Nhà đầu tư chúng ta có thể gọi đây là đáy tạm thời hay đáy 1.
Nhà đầu tư cũng có thể nhận diện thị trường dựa vào chu kỳ Kinh Doanh, chu kỳ lợi nhuận của Doanh nghiệp, chu kỳ hồi phục của nền kinh tế,… qua các định nghĩa sau.
Chu kỳ kinh doanh là chu kỳ hoạt động của các Doanh nghiệp, trong hoạt động kinh doanh thường sẽ có 4 chu kỳ chính:
1. Dấu hiệu nhận biết chu kỳ phục hồi sớm: (1) hoạt động kinh tế phục hồi như GDP tăng trưởng trở lại, thất nghiệp thấp, SX công nghiệp tăng,…(2) tín dụng bắt đầu tăng trưởng (3) lợi nhuận tăng trưởng nhanh và dốc (4) chính sách tiền tệ nới lỏng, các gói kích thích kinh tế (4) hàng tồn kho thấp, doanh số bán hàng mở rộng.
2. Dấu hiệu nhận biết phục hồi giữa chu kỳ: (1) đạt đỉnh tăng trưởng (2) tín dụng tăng trưởng mạnh (3) lợi nhuận Doanh nghiệp đạt đỉnh (4) chính sách tiền tệ tập trung (5) tín dụng hồi phục (5) hàng tồn kho, doanh số bán hàng tăng trưởng đạt mức cân bằng.
3. Dấu hiệu nhận biết cuối chu kỳ tăng trưởng: (1) kiểm duyệt tăng trưởng (2) tín dụng thắt chặt, chuẩn bị nâng lãi suất (4) lợi nhuận Doanh nghiệp chịu áp lực suy giảm (5) chính sách tiền tệ thắt chặt (6) hàng tồn và doanh số bán hàng giảm.
4. Dấu hiệu nhận biết chu kỳ suy thoái: (1) hoạt động kinh tế suy giảm như GDP suy giảm, thất nghiệp tăng, SX công nghiệp giảm,…(2) tăng trưởng tín dụng khó khăn (3) lợi nhuận Doanh nghiệp suy giảm (4) chính sách tiền tệ nới lỏng (5) hàng tồn kho và doanh số đều giảm
Dựa vào tình hình hiện tại của nền Kinh tế Việt nam, có thể thấy chúng ta đang ở cuối của chu kỳ suy thoái và đang bước chân vào chu kỳ phục hồi sớm từ năm 2024 như: (1) hoạt động kinh tế dần hồi phục, bằng chứng là GDP quý sau tốt hơn quý trước đó (2) tín dụng khởi sắc (3) lợi nhuận của doanh nghiệp bắt đầu tăng trưởng (4) chính sách tiền tệ nới lỏng(quan sát xem các Chính phủ có nới lỏng chính sách tiền tệ, có các gói kích thích kinh tế hay không) (5) hàng tồn kho thấp, doanh số bán hàng mở rộng.
Chu kỳ của Thị trường Chứng khoán
Chúng ta có 3 kiểu thị trường GẤU đặt trưng
1. Thị trường GẤU theo cấu trúc
Nghĩa là khi chúng ta có vấn đề về mặt cấu trúc kinh tế, TTCK sẽ bị sụt giảm rất là mạnh.
Đặt điểm để nhận biết thị trường GẤU kiểu cấu trúc: (1) các Doanh nghiệp sử dụng đòn bẫy cao (2) mức độ giảm trung bình của kiểu thị trường này từ 50% trở lên (3) thời gian kéo dài từ 3 năm trở lên (4) thời gian phục hồi lại mức đỉnh mất từ 8-10 năm.
Kiểu thị trường này đã xảy ra vào năm 2007-2009, TTCK VN giảm đến 70%, mãi đến năm 2017 chúng ta mới quay về lại mức đỉnh 1.170 điểm.
2. Thị trường GẤU theo chu kỳ
Đặt trưng của thị trường này là: (1) vấn đề tỷ giá (2) lợi nhuận của hoạt động của Doanh nghiệp suy giảm (3) mức giảm trung bình của thị trường dạng này dưới 50% (4) thời gian hồi phục 3-5 năm để quay lại mức đỉnh.
Kiểu thị trường này đã xảy ra vào năm 2022 với những đặt điểm rất phù hợp như (1) NHNN điều chỉnh chính sách tiền tệ, thắt chặt tín dụng trở lại và nâng lãi suất, thị trường bắt đầu điều chỉnh (2) mức giảm của VN-Index là 40% (3) thị trường đang trong năm đầu tiên hồi phục trở lại.
3. Thị trường GẤU theo sự kiện
Trong quá khứ chúng ta từng chứng kiến thị trường giảm mạnh như thời Covid-19, cú sốc cung dầu mỏ, giàn khoan 981, vụ bầu Kiên,… kiểu thị trường này thời gian hồi phục sẽ nhanh hơn trong khoảng 8-12 tháng.
Ví dụ gần nhất là thị trường giảm mạnh lúc Covid-19, VN-Index giảm từ 1000 điểm xuống 650 điểm, mất 35% nhưng chỉ mất 8 tháng để VN-Index quay lại mốc 1000 điểm.
Qua các thống kê chúng ta có thể nhận thấy nó rất phù hợp với những gì đã diễn ra. Do vậy VN-Index hiện tại đang là dạng thị trường GẤU theo chu kỳ.
Vì vậy khi so sánh các tương quan chúng ta sẽ nhận ra để VN-Index giảm sâu về mức 800-900 điểm hoặc thậm chí là thấp hơn, xác suất xảy ra rất thấp. Tất nhiên không phải không có khả năng xảy ra, nhưng chúng ta có nhiều dữ liệu lịch sử và các yếu tố hỗ trợ đến thời điểm này để tin tưởng khả năng đó xảy ra rất thấp.
Khi chúng ta xác nhận thị trường GẤU theo chu kỳ, thì cần phải xem lại là khi nào thị trường sẽ tạo đáy và xu hướng tạo đáy sẽ như thế nào?
Quay lại thời điểm đầu năm 2023 , chúng ta có thể nhận ra thị trường tạo đáy trước Doanh nghiệp từ 3-4 tháng.
Cụ thể Doanh nghiệp có mức sụt giảm mạnh trong BCTC quý 3 và 4 năm 2022, thị trường cũng rơi mạnh và xảy ra đợt bán hoảng loạn để tạo đáy ngày 16/11/2022, sau đó thị trường đi lên và có 3-4 tháng đi ngang trong những tháng đầu năm 2023. Lúc này lợi nhuận Doanh nghiệp cũng chạm đáy vào quý 1/2023. Đến tháng 4-5/2023 hoạt động doanh nghiệp tăng trở lại, thị trường cũng đi lên từ đây, kèm theo chính sách tiền tệ nới lỏng và các yếu tố khác giúp VN-Index tăng lên mốc 1.255 điểm.
Trong thị trường GẤU theo chu kỳ chúng cần chú ý những đều nửa là: giai đoạn tăng, các cổ phiếu thuộc hàng chất lượng kém tăng giá trước, hàng đầu cơ đi theo sau và tăng cao, đến pha tăng cuối là nhóm Largecap. Tuy nhiên ở giai đoạn giảm, nhóm cổ phiếu Largecap bắt đầu rơi trước, lần này là VIC VHM NVL MSN,… và nhịp giảm lây sang các ngành khác là tiện ích như GAS, ngành dược như DHG, ngành bán lẻ,… trong thuật ngữ TTCK gọi đây là “tiếng vọng suy thoái” khi kéo theo hàng loạt các ngành cùng rơi và rơi rất mạnh sau đó.
Xét theo các yếu tố kỹ thuật các nhịp rơi sẽ hình thành 5 sóng giảm, hoặc sóng điều chỉnh ABC và VN-Index đang trong đoạn cuối sóng điều chỉnh C của lý thuyết sóng Elliot. Vì vậy thị trường hoàn toàn có thể chạm đáy ở mốc 1.000- 1.020 điểm hoặc tối thiểu 940-950 điểm, các khu vực điểm số này xảy ra khả năng tạo đáy rất cao.
Thực tế VN-Index có 2 phiên quanh mốc 1.020 điểm, đây được xem là một điểm rất tốt cho mục tiêu tạo đáy 1. Tuy nhiên, nếu theo chu kỳ nhịp điều chỉnh này có thể mất từ 3-5 tháng, hiện tại chúng ta đã qua 2 tháng điều chỉnh, đang bước sang tháng thứ 3. Dự kiến sau nhịp điều chỉnh này thị trường sẽ có nhịp tăng 4-6 tháng, tương tự như nhịp tăng vừa qua kéo dài 6 tháng từ tháng 4 đến tháng 9.
Tóm lại vùng giá hiện tại đang là cơ hội nhiều hơn rủi ro cho Nhà đầu tư.
Với mong muốn đồng hành cùng cộng đồng nhà đầu tư cá nhân, NgotMienTay chia sẻ đến ACE NĐT những phân tích trên, dựa vào kinh nghiệm và sự hiểu biết của mình. Mọi nhận định trên là quan điểm cá nhân của NgotMienTay để ACE NĐT tham khảo, có thêm góc nhìn.
Rất mong nhận được ngày càng nhiều ý kiến đóng góp giá trị của ACE NĐT quan tâm qua số điện thoại 0934 115 956 hoặc Za.lo 0362 762 967
Quét mã QR Code mở tài khoản Chứng khoán tại SSI và đồng hành cùng NgotMienTay.
