NHÂN TÀI SẢN CỦA BẠN LÊN GẤP 100 LẦN TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
A.100 to 1 in the stock market:
Có một câu nói: “Những nhà đầu tư giỏi nhất không phải là nhà đầu tư. Họ là doanh nhân và họ không bán.”
Nghe qua tưởng đơn giản, nhưng càng đầu tư lâu, tôi càng thấy câu này có trọng lượng.
Nó khiến tôi nghĩ đến một cuốn sách kinh điển, xuất bản năm 1972, mang tên 100 to 1 in the Stock Market của Thomas Phelps. Cuốn sách ấy không phải là một cẩm nang đầu cơ hay chỉ dẫn làm giàu cấp tốc. Nó là một bản trường ca về sự kiên nhẫn.
Thomas Phelps đã nghiên cứu các công ty trong giai đoạn từ năm 1932 đến 1971 đã tăng giá trị ít nhất 100 lần, nhằm tìm ra những đặc điểm chung giúp nhà đầu tư nhận diện cơ hội tương tự. Kết thúc nghiên cứu, ông nhấn mạnh việc lựa chọn đúng cổ phiếu tốt quan trọng hơn nhiều so với việc cố gắng định thời điểm thị trường: nếu bạn có thể tìm được một doanh nghiệp tốt, thật sự tốt, và giữ cổ phiếu của nó suốt 30, 40 năm, thì khoản đầu tư ban đầu của bạn có thể nhân lên 100 lần, hoặc hơn.
Những bài học then chốt từ cuốn sách gồm:
1.Tìm kiếm “cỗ máy tăng trưởng kép” :
Đầu tư vào các doanh nghiệp có khả năng sinh lời cao và tái đầu tư lợi nhuận hiệu quả thì sẽ tạo ra sự tăng trưởng vượt trội theo thời gian.
2.Kiên nhẫn và kỷ luật:
Giữ vững cổ phiếu trong thời gian dài, bất chấp biến động ngắn hạn của thị trường, là chìa khóa để đạt được lợi nhuận lớn.
3.Tránh định giá quá mức:
Không nên mua cổ phiếu chỉ vì giá rẻ; thay vào đó, hãy tập trung vào chất lượng doanh nghiệp và tiềm năng tăng trưởng dài hạn.
4.Đầu tư như một người chủ doanh nghiệp :
Hành xử như một người sáng lập doanh nghiệp, hiểu rõ và tin tưởng vào công ty mình đầu tư, sẽ giúp bạn duy trì sự kiên định trong chiến lược đầu tư.
Không cần dựa vào đòn bẩy margin.
Không cần giao dịch liên tục.
Không cần “ra vào thị trường”.
Chỉ cần hiểu doanh nghiệp và không bán.
Đó là sức mạnh của tầm nhìn, lòng can đảm, và sự kiên nhẫn.
Ba điều nghe có vẻ đơn giản, nhưng lại cực kỳ hiếm trong thế giới tài chính ngày nay. Và tôi nghĩ không cần nhìn sang Mỹ để tìm ví dụ cho điều đó. Chúng ta có một câu chuyện tương tự ngay tại Việt Nam. Câu chuyện về Vinamilk và những người nhân viên đầu tiên của họ: Khi nhà đầu tư không phải là nhà đầu tư
Quay lại thời điểm năm 2006, Vinamilk niêm yết trên sàn với mức giá 52.000 đồng/cổ phiếu. Lúc đó, thị trường chứng khoán Việt Nam còn rất non trẻ, số lượng nhà đầu tư cá nhân còn ít, khái niệm “cổ phiếu tăng trưởng dài hạn” gần như không tồn tại trong tâm trí số đông. Nhưng có một nhóm người đã tin vào điều đó dù có thể họ không biết rằng mình đang làm như vậy.
Đó chính là những nhân viên đầu tiên của Vinamilk, những người đã nhận được cổ phần khi công ty cổ phần hóa, họ mua giá tầm 7000đ mỗi cổ phần.
Họ không học về định giá, không biết PE, PEG, không dùng phân tích kỹ thuật hay đọc báo cáo tài chính chuyên sâu… Họ chỉ biết một điều: đây là công ty nơi họ làm việc, là nơi họ hiểu từ cái máy thanh trùng đến dây chuyền đóng hộp. Họ tin vào ban lãnh đạo, tin vào sản phẩm, tin vào triển vọng ngành sữa Việt Nam.
Và họ giữ cổ phiếu. Không bán. Thường nếu cần bán chỉ khi con cái họ dựng vợ gả chồng, hay họ cần mua hay sửa nhà.
Họ đã giữ cổ phiếu không vì lý do đầu tư mà vì lòng tin vào doanh nghiệp.
Suốt 20 năm sau đó, Vinamilk tăng trưởng mạnh mẽ. Thị phần tăng. Lợi nhuận tăng. Trả cổ tức đều đặn. Cổ phiếu tăng giá, và còn trải qua nhiều lần chia tách, trả cổ tức bằng cổ phiếu, phát hành thêm. Nếu bạn mua VNM lúc niêm yết, giữ đến hôm nay, giá trị khoản đầu tư đó nếu tính đầy đủ cổ tức và điều chỉnh giá đã tăng hơn 100 lần. Chính xác là hiện thân cho triết lý “100 to 1” của Thomas Phelps.
Những người làm được điều đó không phải nhà đầu tư chuyên nghiệp. Họ chỉ là những người công nhân, kỹ sư, kế toán… nhưng lại hành động và suy nghĩ như những người chủ doanh nghiệp.
B.Tại sao người ngoài lại bán?
Trong một bức thư của Nick Sleep, một nhà đầu tư người Anh, ông có đặt một câu hỏi khiến tôi suy nghĩ rất lâu:
“Nếu bạn mua cổ phiếu Walmart (ai cũng biết Walmart tăng trưởng như nào) năm 1970 và bán sau 5, 10, 20 năm… thì điều gì khiến bạn làm vậy?
Ngược lại, nếu bạn mua cổ phiếu Kmart (một doanh nghiệp đang suy thoái) tại sao bạn vẫn giữ?”
Câu hỏi ấy không phải để trách móc ai. Nó đơn giản chỉ là một lời nhắc nhở: Chúng ta thường bán đi cổ phiếu của những công ty đang phát triển, tăng trưởng tốt, lợi nhuận hàng năm đều đặn… chỉ vì giá cổ phiếu đã cao, hay vì ta muốn hiện thực hóa lợi nhuận. Nhưng chính hành động bán đó mới là bán sớm, mới là sai lầm.
Trong khi đó, những người bên trong doanh nghiệp, những người không nhìn cổ phiếu như một công cụ tài chính mà như một phần thân thể lại là những người gắn bó lâu dài, không lay động bởi biến động thị trường. Và rồi theo thời gian, họ được tưởng thưởng thật xứng đáng.
C.Đầu tư như một người chủ doanh nghiệp:
Tôi từng có một giai đoạn đầu tư rất khác. Tôi tìm kiếm các cổ phiếu bị định giá thấp, mua giá trị 10.000 đồng với giá 3.000 hay 5.000đ, rồi bán ra khi về gần giá trị hợp lý.
Chiến lược ấy hiệu quả, nhưng mệt mỏi.
Giống như bạn cứ phải chạy liên tục, nhảy từ con sóng này sang con sóng khác. Tốn công, tốn sức, và tốn thuế.
Sau khi đọc xong cuốn sách 100 to 1 in the Stock Market; đọc thư của Nick Sleep và nhìn lại thành quản của những người nhân viên đầu tiên của Vinamilk, tôi nhận ra: có một con đường chậm hơn, nhưng chắc chắn hơn.
Con đường đó là chọn đúng công ty: công ty thực sự tốt, với lợi thế cạnh tranh dài hạn, đội ngũ lãnh đạo có tâm có tầm. Chọn đúng công ty rồi thì hành xử như một người sáng lập: nắm giữ cổ phiếu lâu dài, chừng nào doanh nghiệp còn đi lên thì còn nắm giữ.
Chúng ta không nhất thiết phải bán khi định giá cổ phiếu dường như đã là một mức cao.
Bởi vì nếu công ty còn mở rộng được, còn đổi mới được, còn tăng trưởng được… thì mức cao hôm nay có thể chỉ là mức thấp ở 10 năm sau.
Dĩ nhiên, không phải lúc nào cũng giữ. Nếu doanh nghiệp mất động lực tăng trưởng, nếu văn hóa sa sút, nếu ban lãnh đạo thay đổi theo hướng tiêu cực… thì ta phải đánh giá lại.
Nhưng miễn là cỗ máy vẫn chạy tốt, chúng ta nên hành xử như một người chủ doanh nghiệp.
Những công ty tương tự Vinamilk đã tạo ra hàng trăm tỉ phú cổ đông không phải nhờ trò chơi tài chính, mà nhờ sự kiên định và gắn bó.
Cuốn sách 100 to 1 in the Stock Market đã vẽ ra con đường đó từ rất sớm, từ nửa thế kỷ trước.
Câu chuyện của những nhân viên đầu tiên tại Vinamilk chính là minh họa sống động nhất cho tư tưởng ấy ngay tại Việt Nam.
Có thể họ không bao giờ đọc cuốn sách đó. Nhưng họ đã sống theo đúng tinh thần của nó.
Và họ đã được tưởng thưởng xứng đáng.
(From Mr. HanhHoang)
