Một trong những lo lắng của nhà đầu tư về việc tăng lãi suất là khả năng suy thoái tài chính. Suy thoái tài chính được định nghĩa là một giai đoạn suy giảm kinh tế, trong đó hoạt động thương mại và công nghiệp bị giảm sút, thường được xác định bằng sự sụt giảm GDP trong hai quý liên tiếp. Điều này cũng có nghĩa là suy thoái chỉ được nhận ra khi nó đã xảy ra và lúc đó đã muộn để chuẩn bị.
Đường cong lợi suất đảo ngược (yield curve inversion) là một yếu tố được quan tâm khi suy đoán về suy thoái. Đường cong lợi suất là cách thể hiện sự chênh lệch lợi suất mà các nhà đầu tư nhận được khi mua nợ ngắn hạn hoặc dài hạn, thường là trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 2 năm so với kỳ hạn 10 năm.
Trong nền kinh tế Mỹ, các nhà đầu tư mua trái phiếu chính phủ Mỹ bởi đây là khoản đầu tư an toàn nhất. Thông thường, lãi suất khi mua trái phiếu dài hạn sẽ cao hơn lãi suất trái phiếu ngắn hạn để bù đắp rủi ro do sự không chắc chắn về diễn biến của nền kinh tế trong dài hạn và để bù đắp cho lạm phát. Do lạm phát thường xuất phát từ tăng trưởng kinh tế mạnh, nên đường cong lãi suất dương (lãi suất 10 năm cao hơn lãi suất 2 năm) có nghĩa là tâm lý của các nhà đầu tư đang ổn định.
Ngược lại, đường cong lãi suất đảo ngược là một dấu hiệu về tình trạng suy giảm kinh tế sắp xảy ra, tương tự như những gì đã xảy ra trong cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008. Khi đó, lãi suất trái phiếu ngắn hạn cao hơn lãi suất trái phiếu dài hạn. Khi nhà đầu tư lo lắng về nền kinh tế, họ sẽ muốn chuyển tiền từ các khoản đầu tư rủi ro cao hơn sang các tài sản an toàn hơn như trái phiếu chính phủ. Nếu nhà đầu tư tin rằng triển vọng kinh tế sẽ xấu đi, nhu cầu mua trái phiếu dài hạn sẽ tăng, đẩy lợi suất trái phiếu kỳ hạn này giảm xuống thấp hơn so với lãi suất ngắn hạn (vì giá trái phiếu và lãi suất có tương quan nghịch). Đây là lúc xảy ra hiện tượng đường cong lãi suất đảo ngược. Nhiều nhà kinh tế cho rằng đây là dấu hiệu để dự đoán suy thoái kinh tế; khi đường cong hoàn thành chu kỳ đảo ngược và ngừng đảo ngược, thì suy thoái có thể gần xảy ra.
Lần này, đường cong lợi suất đảo ngược đã diễn ra vào tháng 7 năm 2022, và hôm nay, nó đã ngừng đảo ngược.
- Suy thoái năm 1990 xảy ra 287 ngày sau khi ngừng đảo ngược.
- Suy thoái năm 2000 xảy ra 84 ngày sau khi ngừng đảo ngược.
- Suy thoái năm 2008 xảy ra 280 ngày sau khi ngừng đảo ngược.
Lần này sẽ khác? Hay lịch sử vẫn sẽ lặp lại?