series này tôi sẽ tổng hợp lại các cuộc khủng hoảng lớn trong lịch sử, bổi cảnh và ảnh hưởng của nó để bạn đọc có thể hiểu rõ thêm về cấu trúc của thị trường tài chính
PHẦN 1: CÁC MỐC THỜI GIAN QUAN TRỌNG
Thập niên 1920:
1922-1929: Thị trường chứng khoán Mỹ tăng trưởng mạnh, thu hút hàng triệu người Mỹ đầu cơ tài chính.
Thập niên 1930: Đại Suy thoái
25/10/1929: Thị trường chứng khoán New York sụp đổ, mở đầu cho Đại Suy thoái.
1929-1939: Đại Suy thoái diễn ra, gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế thế giới.
1931: Hàng loạt ngân hàng châu Âu sụp đổ, lan sang Mỹ, Anh, Pháp.
1931: Áo và Đức đối mặt khủng hoảng tiền tệ và ngân hàng.
16/9/1931: Anh ngừng chuyển đổi vàng, cho phép đồng bảng Anh thả nổi.
1933: 35 quốc gia từ bỏ tiêu chuẩn vàng.
1933: Kinh tế Anh, Pháp, Đức có dấu hiệu phục hồi. Mỹ trải qua sự phục hồi công nghiệp nhanh chóng.
1933-1939: Chính sách “New Deal” của Tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt đặt nền móng cho nhà nước phúc lợi Mỹ.
Thập niên 1950: Khủng hoảng Suez
26/7/1956: Ai Cập quốc hữu hóa Công ty Kênh đào Suez.
29/10/1956: Pháp, Israel và Anh phát động hành động quân sự chung, Israel xâm lược Sinai.
Tháng 9 - 10/1956: Ai Cập, Israel và Pháp yêu cầu IMF hỗ trợ tài chính.
15/5/1957: IMF phê duyệt khoản tài trợ cho Israel.
Thập niên 1970-1980: Khủng hoái Nợ Quốc tế
Thập niên 1970: Các nước đang phát triển vay nợ nhiều trên thị trường tín dụng quốc tế với lãi suất thấp.
Tháng 3/1981: Ba Lan thông báo không thể trả nợ đúng hạn.
20/8/1982: Mexico không trả được khoản vay đến hạn, kéo theo 20 quốc gia khác, mở đầu cho Khủng hoảng Nợ Quốc tế kéo dài một thập kỷ.
1981-1989: Khủng hoảng Nợ Quốc tế diễn ra, ảnh hưởng đến gần 20 quốc gia.
1982-1989: Khủng hoảng Nợ Quốc tế được giải quyết bằng chiến lược 3 mũi nhọn: Ngân hàng thương mại, quốc gia chủ nợ và IMF.
Thập niên 1990: Khủng hoảng Đông Á & Nga
1997: Khủng hoảng kinh tế tấn công các nền kinh tế Đông Á.
2/7/1997: Đồng baht Thái được thả nổi và mất giá 15-20%.
24/7/1997: Đông Á chứng kiến "Currency Meltdown" với áp lực nặng nề lên rupiah Indonesia, baht Thái và ringgit Malaysia.
Giữa thập niên 1990: Nga chuyển đổi từ thời kỳ hậu Xô Viết sang nền kinh tế thị trường, đối mặt với lạm phát, bất ổn xã hội và chảy máu vốn.
1997: Giá dầu giảm mạnh và khủng hoảng Đông Á ảnh hưởng nặng nề đến kinh tế Nga.
1997-1998: Nga đối mặt với khoản trả nợ quốc tế 20 tỷ USD, Ngân hàng Trung ương Nga can thiệp thị trường để bảo vệ tỷ giá hối đoái.
Tháng 2/1999: Đồng rúp mất 70% giá trị so với đồng USD, lạm phát ở Nga lên tới 90%.
Quý 3/1999: Giá dầu tăng trở lại giúp Nga phục hồi nhanh chóng.
Thập niên 1990-2000: Khủng hoảng Mỹ Latinh
1982, 1994/95, 2001/02, 1999/03, 2008/09: Mỹ Latinh trải qua nhiều lần khủng hoảng nợ.
Tháng 2/1995: Mexico yêu cầu IMF hỗ trợ 17,8 tỷ USD.
1998: Brazil chịu áp lực sau khủng hoảng Đông Á, thực hiện các biện pháp tài khóa và tiền tệ khẩn cấp.
2001-2002: Argentina trải qua một trong những cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử.
Ngày 25/10/1929, Sở giao dịch chứng khoán New York chứng kiến 13 triệu cổ phiếu bị bán tháo trong cơn hoảng loạn.
Trong những năm 1920, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng ở mức 42% và giá trị thị trường chứng khoán đã tăng 218% từ năm 1922 đến năm 1929 với tốc độ 20% một năm trong 7 năm. Chưa có quốc gia nào từng trải qua đợt tăng giá cổ phiếu khủng khiếp như vậy, nó đã thu hút hàng triệu nhà đầu cơ đổ xô vào thị trường.
Không ai lường trước được sự sụp đổ của thị trường chứng khoán và người Mỹ tin vào sự thịnh vượng bền vững VÀ vào thời điểm đó, không ai có thể giải thích hợp lý cho sự sụp đổ của thị trường Mỹ cho sự tháng 10 năm 1929.
Gần 30 tỷ USD đã bị xóa sổ trong một ngày, hàng nghìn tài khoản nhà đầu tư bốc hơi. Sau sự sụp đổ của thị trường chứng khoán Mỹ, một loạt các cuộc khủng hoảng ngân hàng bắt nguồn từ châu Âu vào năm 1931 đã lan truyền sự lây lan tài chính sang Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Pháp và cuối cùng là cả thế giới rơi vào cuộc Đại suy thoái. Cuộc Đại suy thoái kéo dài từ năm 1929 đến năm 1939 và là cuộc suy thoái kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử.
Đến năm 1933, 15 triệu người Mỹ thất nghiệp, 20.000 công ty phá sản và phần lớn các ngân hàng Mỹ phá sản
Hoa Kỳ, sau Thế chiến I, đã trở thành một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới và có thặng dư tài khoản vãng lai do xuất khẩu mạnh và đầu tư nước ngoài. Nhiều quốc gia, bao gồm cả Đức, đã vay mượn từ Hoa Kỳ để tài trợ cho việc tái thiết và phát triển sau chiến tranh.
Đức, vào thời điểm này, phải đối mặt với thâm hụt tài khoản vãng lai lớn do chi phí chiến tranh, bồi thường chiến tranh (reparations), và nhu cầu nhập khẩu hàng hóa và nguyên liệu để phục hồi kinh tế. Chính phủ và doanh nghiệp Đức vay mượn từ các nguồn quốc tế để bù đắp cho thâm hụt này.
Các khoản vay quốc tế, đặc biệt từ Hoa Kỳ, thường được cấp dưới dạng trái phiếu và tín dụng bằng đồng đô la, điều này làm tăng nợ quốc gia của Đức. Các ngân hàng ở Hà Lan, Thụy Sĩ, và Áo đóng vai trò quan trọng trong việc trung gian chuyển tiền và cung cấp các dịch vụ tài chính liên quan.
Đầu năm 1928, Hoa Kỳ duy trì thặng dư tài khoản vãng lai đáng kể và Đức thâm hụt tài khoản vãng lai đáng kể. Các khoản vay của khu vực công và tư nhân Đức diễn ra bằng ngoại tệ thông qua trái phiếu và tín dụng bằng đồng đô la từ Hoa Kỳ, được chuyển qua các ngân hàng ở Hà Lan, Thụy Sĩ và Áo.
Sự suy thoái tiền tệ ở Hoa Kỳ lên đến đỉnh điểm dẫn đến cuộc suy thoái ở Đức. Dự trữ ngoại hối vàng và ngoại hối của Reichsbank giảm mạnh.
Tháng 5 năm 1931, một sự kiện chấn động làm rúng động giới tài chính châu Âu khi ngân hàng lớn nhất Áo, Kreditanstalt, sụp đổ. Tin tức này lan nhanh như cháy rừng, gieo rắc nỗi lo sợ khủng khiếp cho các nhà đầu tư. Họ đổ xô rút vốn, lo ngại tiền bạc của mình sẽ bị đóng băng hoặc mất trắng.
Tại Đức, nỗ lực tìm kiếm các khoản vay nước ngoài để cứu nguy thất bại thảm hại. Để ngăn dòng vốn chảy ra ngoài, chính phủ Đức buộc phải đóng cửa các ngân hàng, phá giá đồng mark, đàm phán các thỏa thuận đình chỉ với các chủ nợ nước ngoài và áp đặt kiểm soát ngoại hối.
Trong giai đoạn từ 1930 đến 1932, cung tiền M2 ở Hoa Kỳ giảm 26%, ở Đức giảm 27%, và ở Vương quốc Anh cùng Pháp giảm 18%. Sự suy giảm này phản ánh mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, kéo dài từ khắp châu Âu sang cả châu Mỹ.
Cuộc khủng hoảng tiền tệ và ngân hàng Đức đã ảnh hưởng nặng nề đến đồng bảng Anh. Các ngân hàng châu Âu, những tổ chức có tài sản bị đóng băng bởi các thỏa thuận đình chỉ của Đức, đã thực hiện những cuộc rút tiền lớn khỏi Vương quốc Anh, dẫn đến sự suy yếu của đồng bảng. Vào ngày 16 tháng 9 năm 1931, Vương quốc Anh đã đình chỉ việc chuyển đổi vàng và cho phép đồng bảng thả nổi tự do.
Đến năm 1933, 35 quốc gia đã từ bỏ các tiêu chuẩn vàng và trao đổi vàng. Giá trị xuất khẩu vào năm 1932 so với năm trước đã giảm 35% ở Pháp, 40% ở Đức và 33% ở Hoa Kỳ, so với chỉ 7% ở Vương quốc Anh và 19% ở Canada.
nếu thấy hay thì hãy like, share, comment nhé các bạn
Phục hồi kinh tế thể hiện qua hoạt động công nghiệp đã được nhìn thấy ở Vương quốc Anh, Pháp và Đức, với Hoa Kỳ chứng kiến sự gia tăng công nghiệp nhanh chóng trong tháng 4 và tháng 5 năm 1933.
“Chính sách Kinh tế Mới” của Tổng thống Franklin Roosevelt đã mang đến một cuộc cải cách toàn diện cho nền kinh tế Mỹ, đặt nền móng cho nhà nước phúc lợi của Mỹ - viện trợ liên bang cho người thất nghiệp, quy định chặt chẽ hơn đối với ngành công nghiệp, bảo vệ pháp lý cho người lao động và chương trình An sinh Xã hội.
“Chính sách Kinh tế Mới” là bước đầu tiên trong sự xuất hiện mạnh mẽ của Hoa Kỳ từ cuộc Đại Suy thoái, và là sự khởi đầu của sự vươn lên trở thành “lãnh đạo không thể tranh cãi của thế giới tự do.”
TIẾP THEO SẼ LÀ : PHẦN 3: CUỘC KHỦNG HOẢNG KÊNH ĐÀO SUEZ
Ngày 26 tháng 7 năm 1956, Ai Cập bất ngờ quốc hữu hóa Công ty Kênh đào Suez, làm rung chuyển cả khu vực. Chỉ trong một đêm, Pháp, Israel và Vương quốc Anh đã lập kế hoạch quân sự chung. Ngày 29 tháng 10 năm 1956, Israel xâm chiếm bán đảo Sinai, đánh dấu khởi đầu của một cuộc chiến kéo dài hai tháng. Giữa lúc hỗn loạn và bất ổn, một cuộc khủng hoảng tài chính bùng nổ.
Cả bốn quốc gia nhanh chóng tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Cuộc khủng hoảng này không chỉ có hậu quả tài chính mà còn gây ra nhiều biến động chính trị: sự độc lập của Ai Cập, sự sống còn của Israel như một quốc gia, và một cú đánh mạnh vào tham vọng của Anh thời Victoria. Kênh đào Suez bị đóng cửa trong 6 tháng, dẫn đến việc chuyển hướng thương mại, tăng chi phí và chậm trễ giao hàng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cân đối tài khoản vãng lai của cả bốn quốc gia.
Sự kiện này đã được nhiều nhà sử học coi là dấu chấm hết cho vị thế siêu cường của Anh, đồng thời đánh dấu sự trỗi dậy của Hoa Kỳ và Liên Xô như hai siêu cường mới trên trường quốc tế.
(còn tiếp) PHẦN 3: CUỘC KHỦNG HOẢNG KÊNH ĐÀO SUEZ (P2)
Vào tháng 9 - tháng 10 năm 1956, Ai Cập, Israel và Pháp đã tiếp cận Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để yêu cầu hỗ trợ tài chính nhằm vượt qua những vấn đề tạm thời về cán cân thanh toán phát sinh từ tài khoản vãng lai.
Cùng năm đó, Vương quốc Anh vẫn duy trì thặng dư tài khoản vãng lai đáng kể. Tuy nhiên, đồng bảng Anh đã chịu áp lực đầu cơ nặng nề, và Vương quốc Anh đã chứng kiến dòng vốn ngắn hạn chảy ra ngoài.
Dù vậy, Vương quốc Anh không đủ điều kiện nhận hỗ trợ tài chính từ IMF vì Ngân hàng Anh Quốc (Bank of England) có đủ nguồn lực để tự đối phó và ngăn chặn dòng vốn chảy ra mà không cần sự trợ giúp từ IMF. Tuy nhiên, IMF đã tài trợ cho cả bốn quốc gia này trên cơ sở dự phòng, đóng vai trò như một nhà quản lý khủng hoảng quốc tế. Cuộc Khủng hoảng Kênh đào Suez đã trở thành cuộc khủng hoảng tài chính lớn đầu tiên của kỷ nguyên hậu chiến.
Vào tháng 9 năm 1956, nước Pháp rơi vào tình trạng dự trữ ngoại tệ ngày càng cạn kiệt. Đồng Franc Pháp đang phải chịu một làn sóng tháo vốn mạnh mẽ. Trong lúc tình hình tài chính trở nên vô cùng tồi tệ, chính phủ Pháp đã tìm kiếm một thỏa thuận tài chính để có được 50% trong tổng số 263.5 triệu USD mà họ cần.
Vào năm 1956, vị trí tài khoản vãng lai của Pháp suy giảm nghiêm trọng, từ thặng dư 409 triệu USD xuống mức thâm hụt 700 triệu USD, một con số khủng khiếp lên đến 1.1 tỷ USD. Đến tháng 10 năm 1956, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã chấp nhận yêu cầu tài trợ của Pháp, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực vực dậy nền kinh tế quốc gia này.
PHẦN 3: CUỘC KHỦNG HOẢNG KÊNH ĐÀO SUEZ (P4) CÒN TIẾP
