Ngày 05/12/2024, VNINDEX tăng 27 điểm với thanh khoản thuyết phục , đánh dấu phiên FTD (bùng nổ theo đà) nhờ hiệu ứng từ rumor nâng hạng thị trường sớm. Tuy nhiên, liệu đây có phải cú bùng nổ đáng tin cậy hay chỉ là cớ để nhà đầu tư lên tàu sau thời gian dài cầm tiền mặt?
Trước đó, dù VNINDEX hồi hơn 50 điểm từ khi test đáy 1200, thị trường vẫn thận trọng do thanh khoản yếu và đà tăng chủ yếu từ cổ phiếu vốn hóa lớn, ngân hàng. Phiên 05/12, nhóm chứng khoán bật mạnh, dẫn đầu bởi SSI “tím mặt” và VND hồi phục mạnh sau khi thủng đáy, phản ánh tâm lý tích cực từ thị trường.
Câu hỏi đặt ra là liệu sự tích cực này có bền vững hay chỉ mang tính ngắn hạn khi động lực hồi phục còn yếu?
Chất xúc tác: Non Pre-funding Solution (NPS): Giải Pháp Hỗ Trợ Thanh Toán Không Cần Ký Quỹ
Tóm Tắt Sản Phẩm
NPS là một sản phẩm nhằm hỗ trợ nhà đầu tư (NĐT) nước ngoài trong giao dịch chứng khoán:
- Chiều mua: NĐT nước ngoài không cần ký quỹ đặt tiền trước khi tiến hành đặt lệnh, chỉ cần thanh toán khi cổ phiếu về tài khoản vào T+2,5.
- Chiều bán: NĐT trong nước được vay margin ứng trước tiền bán, trong khi NĐT nước ngoài phải chờ đến T+2 để tiền về tài khoản.
- Ý nghĩa: Giải quyết rào cản cho NĐT nước ngoài, đáp ứng tiêu chí nâng hạng thị trường của FTSE.
Có thể thấy việc triển khai NPS đòi hỏi các công ty chứng khoán phải có tiềm lực tài chính mạnh mẽ để hỗ trợ dòng vốn kịp thời và đáp ứng nhu cầu giao dịch lớn từ nhà đầu tư nước ngoài.
Hạn chế của NPS là sẽ phát sinh Fail trade (Giao dịch thất bại)
- Fail trade xảy ra khi NĐT nước ngoài tiến hành đặt lệnh nhưng vì lý do nào đó mà không có đủ tiền để thanh toán đối ứng khi cổ phiếu về tài khoản.
- Về mặt tích cực: Từ khi triển khai, chưa ghi nhận fail trade.
- Mặt tiêu cực: Không có fail trade khiến việc đánh giá hiệu quả & chi phí xử lý fail trade chưa đủ chi tiết.
Hiệu Quả Triển Khai Ban Đầu
Từ tháng 11, NPS đã mang lại một số kết quả tích cực:
Quy mô giao dịch:
- Giao dịch chiều mua của NĐT nước ngoài: khoảng $20 triệu/USD phiên (đại diện cho khoảng 3,5% tổng giá trị $600 triệu/USD/phiên).
- Khoảng 35% giao dịch chiều mua được thực hiện dùng NPS.
- Đánh giá: Dù là sản phẩm mới nhưng đã nhận được đánh giá tích cự từ FTSE vì đáp ứng đúng nhu cầu của NĐT nước ngoài.
Tập trung vào các CTCK lớn:
- Việc triển khai NPS kỳ vọng sẽ tác động tích cực đến các công ty chứng khoán vốn mạnh , Top đầu về thị phần khách hàng tổ chức , có nhiều lợi thế cạnh tranh về thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ . và quan trọng nhất là giảm thiểu rủi ro hệ thống từ Fail trade khi NĐT nước ngoài không thanh toán đúng hạn. Có thể thấy sân chơi cho NPS đối với các CTCK có vốn nhỏ là khá rủi ro và hạn chế.
- Một vài DN niêm yết tiềm năng nhất, đủ điều kiện triển khai NPS kể đến như SSI, HCM và VCI .
Tác Động Đến Việc Nâng Hạng Thị Trường
Đánh giá của FTSE:
- Tích cực trước NPS do khả năng giải quyết nhu cầu giao dịch cho NĐT nước ngoài.
- Thị trường Rumor kịch bản tích cực: Tháng 3/2025 có thể được FTSE công bố nâng hạng Emerging Market .
- Kịch bản cơ sở: Tháng 9/2025 FTSE công bố nâng hạng.
Hạn chế cần khắc phục:
- Quy trình mở tài khoản cho NĐT nước ngoài (mã STC) mất khá nhiều thời gian, trung bình khoảng 1 tuần và cần được cải thiện.
Thông tin tích cực từ việc FTSE làm việc với các đơn vị lưu ký, môi giới cùng đại diện SSC về triển khai NPS cho nhà đầu tư nước ngoài đã tạm thời củng cố niềm tin cho thị trường trong bối cảnh thiếu thông tin hỗ trợ.
Tuy nhiên, kỳ vọng này có thể nhanh chóng phai nhạt , và yếu tố quyết định cho đà tăng bền vững vẫn là câu chuyện kinh doanh thực tiễn tới từ các doanh nghiệp xuất khẩu, logistics, vận tải và tăng trưởng tín dụng cuối năm trong bối cảnh vĩ mô hiện tạ i. Đây mới là những nhóm ngành có tiềm năng tận dụng tốt các yếu tố thuận lợi , trong khi kỳ vọng nâng hạng vẫn còn khá xa vời.
Quan điểm cá nhân cho rằng khi tâm lý nhà đầu tư dần ổn định, dòng tiền sẽ trở lại tập trung vào những cổ phiếu có câu chuyện riêng và tiềm năng tạo ra lợi nhuận thực sự, thay vì chạy theo các kỳ vọng ngắn hạn.
Nhóm ngành trong danh sách quan tâm:
Nhóm xuất khẩu và vận tải đang tiếp tục là tâm điểm nhờ hưởng lợi từ xu hướng các doanh nghiệp Mỹ gia tăng tích trữ hàng hóa, khi môi trường chính sách mới dự kiến rõ ràng hơn sau năm 2025. Điều này thúc đẩy nhu cầu nhập khẩu và vận chuyển hàng hóa, mang lại tiềm năng lớn cho các mã như:
- VHC, ANV : Xuất khẩu Thủy sản.
- MSH, TNG : Xuất khẩu hàng Dệt may.
- HAH, GMD : Vận tải và logistics.
Nhóm bất động sản khu công nghiệp (BĐS KCN) cũng là điểm sáng, đặc biệt là những doanh nghiệp có quỹ đất sẵn sàng cho thuê hoặc đang đón đầu làn sóng dịch chuyển sản xuất:
- SZC : KCN Châu Đức tại Bà Rịa – Vũng Tàu.
- SIP : KCN Lộc An, Bình Dương, và Lê Minh Xuân 3.
- KBC : KCN Tràng Duệ 3 liền kề đại bản doanh của LG, tiềm năng hấp thụ cao.
- NTC : KCN Nam Tân Uyên 2 mở rộng, đối diện VSIP 2 – nơi thu hút các đại dự án lớn như LEGO .
Ngành Chứng khoán thì có thể ưu tiên cổ phiếu đầu ngành như đã đề cập ở trên: HCM, SSI, VCI.
- Đặc biệt: HCM vẫn đang là cổ phiếu an toàn với kỳ vọng lợi nhuận cao nhất , có thể coi là cổ dẫn dắt và có câu chuyện tăng vốn hấp dẫn.
Kết luận:
- NPS là sản phẩm mới, mang lại nhiều lợi ích và được FTSE đánh giá cao, góp phần thúc đẩy mục tiêu nâng hạng thị trường Việt Nam.
- Thị trường được giải tỏa , tâm lý nhà đầu tư được cải thiện .
- Cổ phiếu mạnh và có câu chuyện riêng vẫn sẽ tiếp đà đi lên .
Cảm ơn mọi người đã đọc bài viết của mình!
