Những cuộc xung đột Địa chính trị đáng lưu tâm trong 2024
Năm 2024 bắt đầu với hàng loạt các cuộc chiến tranh bùng nổ: Gaza, Sudan và Ukraine. Trên toàn thế giới, những nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt chiến tranh đã và đang thất bại! Ngày càng có nhiều nhà lãnh đạo theo đuổi mục đích quân sự của mình bởi họ tin rằng có thể thoát khỏi bạo lực bằng chính bạo lực.
Mình nghĩ bài này sẽ khá dài nên anh em có thể skip qua những cuộc xung đột không ảnh hưởng lớn, còn anh em muốn bổ sung kiến thức để chém gió trên bàn nhậu thì chịu khó đầu tư thêm thời gian đọc nhé!
Nhìn lại những cuộc xung đột trong những năm đầu thế kỷ XXI
Chiến tranh gia tăng kể từ khoảng năm 2012, sau khi suy giảm vào những năm 1990 và đầu những năm 2000. Đầu tiên là các cuộc xung đột ở Libya, Syria và Yemen, do cuộc nổi dậy của người Ả Rập năm 2011 gây ra. Sự bất ổn ở Libya tràn về phía Nam, góp phần gây ra một cuộc khủng hoảng kéo dài ở khu vực Sahel. Tiếp theo là một làn sóng giao tranh lớn mới: cuộc chiến tranh Azerbaijan-Armenia năm 2020 tại vùng đất Nagorno-Karabakh, giao tranh kinh hoàng ở khu vực Tigray phía bắc Ethiopia bắt đầu vài tuần sau đó, cuộc xung đột do quân đội Myanmar giành quyền lực vào năm 2021 và cuộc tấn công Ukraine năm 2022 của Nga,… Thêm vào đó là sự tàn phá của năm 2023 ở Sudan và Gaza. Trên toàn cầu, số người chết vì chiến đấu, bị buộc phải rời bỏ nhà cửa hoặc cần viện trợ cứu sống ngày càng nhiều hơn. Kỷ nguyên hòa bình của thế giới liệu sắp chấm dứt?
Trên một số chiến trường, việc xây dựng hòa bình hoặc không tồn tại hoặc chẳng đi đến đâu. Chính quyền Myanmar, các sĩ quan quân đội đã nắm quyền kiểm soát ở Sahel đang quyết tâm đè bẹp các đối thủ. Ở Sudan, có lẽ là cuộc chiến tranh tồi tệ nhất hiện này với số lượng người thiệt mạng và phải di dời, các nỗ lực ngoại giao do Mỹ và Saudi dẫn đầu đã bị xáo trộn và nửa vời trong nhiều tháng. Tổng thống Nga Vladimir Putin, lợi dụng sự hỗ trợ ngày càng giảm của phương Tây dành cho Kyiv, tìm cách buộc Ukraine đầu hàng và phi quân sự hóa – những điều kiện mà người Ukraine có thể hiểu được là khó chấp nhận. Ở tất cả những nơi này, ngoại giao có mục đích là quản lý hậu quả: đàm phán tiếp cận nhân đạo hoặc trao đổi tù nhân, hoặc đạt được các thỏa thuận như thỏa thuận đưa ngũ cốc Ukraine vào thị trường toàn cầu thông qua Biển Đen. Những nỗ lực này, tuy quan trọng, nhưng không thể thay thế cho các cuộc đàm phán chính trị.
Nơi giao tranh đã kết thúc, sự yên ắng chỉ xảy ra khi 1 bên chiến thắng hoàn toàn và không có cuộc thương lượng nhân nhượng nào. Như ở Afghanistan, Taliban nắm quyền khi quân đội Mỹ rời đi mà không thương lượng với các đối thủ Afghanistan. Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed đã đạt được thỏa thuận vào cuối năm 2022 với các thủ lĩnh phiến quân nhằm chấm dứt chiến tranh Tigray, nhưng đó là sự củng cố chiến thắng của Abiy hơn là một thỏa thuận về tương lai của khu vực. Năm ngoái, Azerbaijan đã giành lại quyền kiểm soát Nagorno-Karabakh, cuộc tấn công vào tháng 9 của họ đã kết thúc, chấm dứt tình trạng bế tắc kéo dài 30 năm đối với vùng đất này đồng thời buộc người Armenia phải di cư.
Các quốc gia được khích lệ bởi chiến thắng trên sân nhà có thể không dừng lại ở đó. Các nhà ngoại giao ở khu vực Caucasus lo ngại rằng Azerbaijan, vốn đã chiếm ưu thế ở Nagorno-Karabakh, giờ đây có thể tiếp tục tìm cách thách thức biên giới của Armenia trong nỗ lực giành được sự nhượng bộ từ chính phủ nước này đối với tuyến đường quá cảnh qua miền nam đất nước. Các nhà lãnh đạo vùng Sừng châu Phi lo ngại rằng Abiy, vừa mới giành được chiến thắng ở Tigray, có thể sử dụng vũ lực để tìm kiếm một tuyến đường mới cho đất nước không giáp biển của mình đến Biển Đỏ. Xác suất xảy ra những sự kiện này dù vẫn còn thấp nhưng có thể được đẩy lên cao khi tình hình bất ổn toàn cầu tiếp tục gia tăng.
Cùng với đó, việc không xâm lược quốc gia khác vốn được xem là điều hiển nhiên và được duy trì trong nhiều thập kỷ giúp củng cố trật tự toàn cầu, nhưng hiện nay đã lung lay dữ dội do nỗ lực của Nga nhằm sáp nhập thêm lãnh thổ của Ukraine. Vào năm 2024, nguy cơ các nhà lãnh đạo vượt ra ngoài việc dập tắt bất đồng chính kiến trong nước hoặc can thiệp ra nước ngoài thông qua lực lượng ủy nhiệm để thực sự xâm lược các nước láng giềng sẽ nghiêm trọng hơn những năm trước.
Xung đột quân sự tiếp tục leo thang trên toàn cầu
Sự thay đổi khủng khiếp trong vài tháng qua giữa Israel và Palestine có lẽ là minh họa rõ ràng nhất cho xu hướng này. Những nỗ lực tạo dựng hòa bình ở đó đã thất bại từ nhiều năm trước và các nhà lãnh đạo thế giới phần lớn đã ngoảnh mặt đi. Một số chính phủ Ả Rập đã đạt được các thỏa thuận do Mỹ làm trung gian với Israel mà hầu như phớt lờ hoàn cảnh khó khăn của người Palestine. Israel chiếm nhiều đất của người Palestine hơn, với những người định cư họ hành xử tàn bạo hơn bao giờ hết, thường có sự phối hợp với quân đội Israel. Sự chiếm đóng ngày càng trở nên tàn khốc hơn. Hy vọng của người Palestine về việc trở thành nhà nước độc lập đã tan biến, cũng như uy tín của các nhà lãnh đạo của họ, những người đã trông cậy vào sự hợp tác với Israel. Không gì có thể biện minh cho hành động giết người hung hãn của các chiến binh Palestine vào ngày 7 tháng 10. Nhưng cuộc xung đột giữa Israel và Palestine không phải chỉ mới bắt đầu vào ngày hôm đó! Giờ đây, cuộc tấn công do Hamas lãnh đạo và sự trả thù của Israel ở Gaza – một cuộc tấn công đã san bằng phần lớn dải đất nhỏ bé và có thể quét sạch toàn bộ dân cư ở đây – đã xóa tan hy vọng hòa bình cho một thế hệ.
=> Vấn đề chủ yếu không nằm ở hoạt động hòa giải. Đúng hơn, nó nằm ở chính trị toàn cầu. Trong một thời điểm thay đổi liên tục, những hạn chế trong việc sử dụng vũ lực đang sụp đổ.
Sự sụp đổ trong mối quan hệ của phương Tây với Nga và sự cạnh tranh Trung-Mỹ là nguyên nhân chính. Ngay cả trong những cuộc khủng hoảng mà họ không trực tiếp tham gia, các cường quốc vẫn nhúng tay vào qua con đường ngoại giaoo.
Sự suy yếu về sức mạnh của Mỹ
Sự không chắc chắn về sức mạnh Mỹ cũng góp phần vào tình trạng hỗn loạn của thế giới. Quyền lực của Mỹ không “rơi tự do”, sự suy giảm sức mạnh tương đối của Mỹ so với các cường quốc khác không nhất thiết báo trước tình trạng hỗn loạn. Sẽ là sai lầm nếu phóng đại quá mức ảnh hưởng mà Mỹ từng có với tư cách là bá chủ. Hai năm qua đưa ra nhiều bằng chứng về sức ảnh hưởng của Mỹ - cả về mặt tốt trong việc giúp Ukraine tự vệ và mặt xấu trong việc cho phép Israel hủy diệt Gaza. Vấn đề nằm ở chỗ Mỹ thường xuyên rối loạn chức năng chính trị, điều này gây ra sự bất ổn cho vai trò toàn cầu của nước này. Một cuộc bỏ phiếu có khả năng gây chia rẽ vào năm 2024 và khả năng trở lại của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, người vốn ưa thích những kẻ mạnh và coi thường các đồng minh truyền thống đã khiến phần lớn châu Âu và châu Á lo lắng, tạo nên một năm đặc biệt khó chịu phía trước!
Các bên tham chiến hiện nay có nhiều nơi hơn để tìm kiếm sự ủng hộ chính trị, nguồn vốn và vũ khí. Do đó ta phải tính đến không chỉ những kẻ đang chiến đấu trên thực địa mà còn cả những nhà tài trợ bên ngoài- những kẻ nhìn các cuộc xung đột tại một khu vực chỉ là một nước đi trên bàn cờ lớn!
Nguy cơ “hỏa hoạn” lây lan trên diện rộng cũng làm các cường quốc không cần phải gây chiến trực tiếp với nhau. Tuy nhiên ngày càng có nhiều xung đột và căng thẳng gia tăng dọc theo các đường đứt gãy nguy hiểm nhất thế giới, trong số đó có Ukraine, Biển Đỏ, Đài Loan và Biển Đông. Do đó cái giá phải trả gần như không thể tính toán được khi một cuộc đụng độ liên quan đến Mỹ và Trung Quốc hoặc Nga xảy ra.
1. Xung đột Israel- Hamas tại dãi Gaza
Cuộc tấn công do Hamas khởi động vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 và việc Israel tấn công Gaza sau đó nhằm đáp trả đã đưa cuộc xung đột Israel-Palestine kéo dài hàng thập kỷ sang một chương mới- khủng khiếp hơn. Gần ba tháng trôi qua, ngày càng rõ ràng rằng các hoạt động quân sự của Israel sẽ không kết liễu được Hamas- nói cách khác, Israel gần như phải dùng đến vũ khí hạt nhân để chấm dứt cuộc chiến này (nhưng mình tin là sẽ không bao giờ dùng đến giải pháp cực đoan này).
Cơn ác mộng kinh hoang diễn ra vào ngày 7 tháng 10, chứng kiến các chiến binh Hamas thảm sát hơn 1.100 người, chủ yếu là dân thường Israel và bắt giữ hơn 200 con tin. Sự kinh hoàng bao trùm khiến người Israel bị sốc nặng, cảm giác luôn được an toàn của họ vỡ vụn. => Phần lớn người Israel đồng ý với Netanyahu rằng họ không thể sống bên cạnh Hamas, nói rộng hơn là người Palestine. Nhưng họ càng không thê rời xa vùng đất linh thánh của dân tộc mình, vậy chỉ còn cách xóa sổ Hamas!
Chiến dịch của Israel tại Gaza, vùng đất ven biển đông dân cư do Hamas cai trị và bị Israel và Ai Cập phong tỏa trong 16 năm, bắt đầu ngay sau vụ tấn công ngày 7/10. Israel đã bao vây dải đất này trong nhiều tuần trước khi cho phép viện trợ hạn chế vào. Các cuộc bắn phá dữ dội và kêu gọi người dân ở phía bắc vùng đất này, bao gồm cả Thành phố Gaza, sơ tán về phía nam, mở đường cho các hoạt động trên bộ chứng kiến quân đội bao vây, sau đó di chuyển vào Thành phố Gaza. Vào cuối tháng 11, một lệnh ngừng bắn ngắn diễn ra, do Qatar làm trung gian với sự hỗ trợ của Mỹ và Ai Cập, đã chứng kiến Hamas trả tự do cho 105 con tin và Israel thả 240 người Palestine bị giam trong các nhà tù của họ. Sau đó, vào ngày 1 tháng 12, cuộc tấn công lại tiếp tục, với các hoạt động trên bộ ở phía nam Gaza. Ném bom và giao tranh ác liệt tiếp tục diễn ra khắp dải đất nhỏ bé này.
Các hoạt động của Israel có sức tàn phá khủng khiếp, san bằng phần lớn dải đất; giết hại hơn 20.000 người Palestine ; xóa sạch nhiều thế hệ gia đình; và để lại vô số trẻ em chết, tàn tật hoặc mồ côi. Israel đã thả hàng tấn bom xuống các khu vực đông đúc. Các báo cáo cho thấy sự tàn phá có tốc độ và quy mô chưa từng có trong lịch sử xung đột Israel- Palestine.
Theo Liên Hợp Quốc , hơn 85% trong số 2,3 triệu cư dân của Gaza đã rời bỏ nhà cửa, đồng thời cảnh báo về tình trạng trật tự công cộng sụp đổ, nạn đói và bệnh truyền nhiễm mà các cơ quan viện trợ cho rằng có thể sớm cướp đi nhiều sinh mạng hơn là các hoạt động quân sự. Nhiều người Palestine, một số đã phải di dời nhiều lần, đã chạy trốn xa hơn về phía nam đến các trại tạm bợ dọc biên giới Ai Cập.
Siết chặt Bờ Tây
Israel cũng đã phong tỏa Bờ Tây bị chiếm đóng, tăng tốc độ và tính quyết liệt của các hoạt động an ninh ở đó để trả đũa vụ tấn công vào tháng 10 và ngăn chặn các cuộc tấn công của người Palestine. Những người định cư Israel (được chính phủ của Netanyahu hậu thuẫn và trang bị vũ khí, trong đó có một số bộ trưởng cũng là người định cư) đang leo thang bạo lực nhằm chống lại người Palestine, buộc cư dân Palestine phải rời bỏ khu vực mình đang sống.
Chính phủ Mỹ đã tỏ ra ủng hộ Israel gần như vô điều kiện. Biden đã từ chối kêu gọi ngừng bắn. Tuy nhiên trong thời gian gần đây, các quan chức Mỹ bắt đầu đặt câu hỏi về chi phí và thời gian của chiến dịch một cách thẳng thắn. Trong khi hầu hết cả thế giới coi Washington là kẻ đồng lõa trong sự tàn phá dải đất nhỏ bé này.
Ông Netanyahu đã tuyên bố Israel sẽ giữ quyền kiểm soát an ninh đối với Gaza. Bác bỏ ý kiến mà Washington khuyến khích rằng Chính quyền Palestine (P.A) (cơ quan quản lý một số khu vực Bờ Tây và do Fatah, đối thủ chính của Hamas) có thể đóng một vai trò trong việc quản lý Gaza sau chiến tranh. Ông khẳng định Israel sẽ chiến đấu cho đến khi loại bỏ được Hamas. Chiến dịch quân sự, như Netanyahu nói sẽ giúp đảm bảo việc thả con tin.
Cuộc chiến không hồi kết!
Trên thực tế, cho đến nay vẫn chưa có nhiều dấu hiệu cho thấy Israel có thể xóa sổ Hamas. Ngay cả việc tiêu diệt các đơn vị Hamas cũng là một nhiệm vụ khó khăn. Và bất kể điều gì xảy ra, phong trào chính trị và xã hội của người Paslestine sẽ lại được tái sinh, phản kháng vũ trang sẽ tiếp tục dưới một hình thức nào đó mặc cho sự chiếm đóng và kiểm soát của quân đội Israel. Khi một chiến binh Hamas nằm xuống, thì ngay sau đó, anh trai, em trai, con trai và bố của họ sẽ cầm súng đứng lên và tiếp tục trở thành một chiến binh thánh chiến! Lực lượng Israel tuyên bố đã phá hủy cơ sở hạ tầng của phiến quân, bao gồm nhiều đường hầm dưới lòng đất ở Gaza, và có lẽ đã giết chết 8.000 chiến binh Hamas và bắt giữ hàng nghìn người khác. Nếu chính xác thì con số đó đại diện chon chưa đến một nửa cánh vũ trang của nhóm. Tại thành phố Gaza, hiện được cho là nằm dưới sự kiểm soát của Israel, các cuộc phục kích của phiến quân vẫn tiếp tục, cho thấy Hamas vẫn đang hoạt động.
Viết tới đây tôi lại nhớ tới câu nói “Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây” của cụ Nguyễn Trung Trực. Cá nhân tôi không nghiêng về phe nào trong cuộc chiến này cả, tuy nhiên trích dẫn câu nói trên để cho bạn đọc dễ hiểu, hiểu thế nào là tinh thần của những kẻ sẵn sàng nằm xuống vì lý tưởng của mình!
Washington khuyến khích Israel cải thiện việc bảo vệ dân thường sẽ mang lại một chiến dịch quân sự được ủng hộ hơn bởi quốc tế. Nhưng Gaza quá nhỏ trong khi Hamas lại hòa trộn với dân thường. Những hành động tàn bạo mà người Israel phải gánh chịu vào ngày 7 tháng 10 không thể biện minh cho sự tàn phá gây ra trên dải đất Gaza và xã hội của nó – lấy oán báo oán, lấy bạo lực dữ dội hơn để đáp trả bạo lực. Rõ ràng đây là một cuộc chiến KHÔNG hồi kết!
Giải pháp tình thế
Cần có một thỏa thuận ngừng bắn tiếp theo, dẫn đến một cuộc đàm phán giữa 2 bên về việc thả tất cả con tin. Các thỏa thuận tạm thời cho Gaza, vốn vẫn khó đàm phán hơn, có thể sẽ khiến quân đội Israel rút lui, lệnh phong tỏa được nới lỏng và các cường quốc bên ngoài đảm bảo một lệnh ngừng bắn kéo dài. Khả năng cao là Hamas sẽ từ bỏ bất kỳ vai trò nào trong chính phủ để chuyển giao cho một số hình thức quyền lực tạm thời cho Chính quyền Palestine (P.A) sau đó các nhà lãnh đạo quân sự, các chiến binh Hamas phải rời khỏi Gaza,… Có vẻ như là điều không thể đối với những chiến binh thánh chiến.
Lý tưởng nhất là các điều khoản tạm thời dành cho dải đất này sẽ mở đường cho những nỗ lực mới nhằm khôi phục một số đường lối chính trị rộng lớn hơn giữa người Israel và người Palestine, mặc dù những trở ngại là rất lớn. Hiện nay có nhiều người Israel đồng ý với quan điểm từ lâu của Netanyahu là không nên tồn tại một nhà nước Palestine. Trong khi các nhà lãnh đạo P.A bị người Palestine chê bai là thiếu trách nhiệm và tham nhũng.
Tuy nhiên, với tình hình hiện tại, nhiều khả năng vẫn còn xảy ra các hoạt động giao tranh kéo dài, sau đó là một số chiến dịch rải rác, ít khốc liệt hơn tuy nhiên vẫn khiến Gaza nằm trong tình trạng lấp lửng. Sự chiếm đóng quân sự kéo dài dường như có thể xảy ra. Lực lượng Israel sẽ trấn giữ các khu vực dải đất, tiếp tục các cuộc tấn công, trong khi người Palestine tập trung vào những khu vực hoặc trại an toàn ngày càng nhỏ hơn, được các cơ quan nhân đạo duy trì ở mức độ có thể.
2. Chiến tranh Trung Đông mở rộng
Cả Iran và các đồng minh phi nhà nước cũng như Hoa Kỳ và Israel đều không muốn một cuộc đối đầu trong khu vực, nhưng có rất nhiều cách mà cuộc chiến Israel-Hamas có thể gây ra một cuộc đối đầu trên diện rộng.
Iran và Trục kháng chiến
Ở một khía cạnh nào đó, cuộc chiến này có dấu tay của Iran- kẻ đứng sau cái gọi là Trục kháng chiến, một tập hợp các nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn- Hezbollah ở Lebanon, nhiều lực lượng dân quân khác nhau ở Iraq và Syria, Houthis ở Yemen (hiện tại đám này đang quậy nước tung tóe ở Biển Đỏ khiến Mỹ và đồng minh phải điều tàu chiến đến, anh em có đánh theo drama này thì chắc biết!), cộng với các nhóm chiến binh Palestine Hamas và Thánh chiến Hồi giáo trên toàn thế giới. Các nhóm này đang tăng cường hoạt động theo cách cho thấy chúng có thể hành động một cách đồng bộ.
Bản đồ các lực lượng Trục kháng chiến của Iran
Nhưng có lẽ chiến tranh đã xảy ra vào thời điểm tồi tệ đối với Tehran. Mối quan hệ của họ với Washington đã dịu đi sau một thời gian dài căng thẳng, nay lại tiếp tục căng thẳng. Vào tháng 8, Hoa Kỳ và Iran đã trao đổi số một số con tin với Iran, song song với một thỏa thuận ngầm đòi hỏi Tehran phải ngăn cản lực lượng dân quân Iraq và Syria nhắm mục tiêu vào lực lượng Hoa Kỳ, làm chậm quá trình phát triển hạt nhân và hợp tác tốt hơn với các thanh sát viên, được cho là để đổi lấy việc chính phủ Mỹ nới lỏng việc thực thi các biện pháp trừng phạt. các biện pháp trừng phạt nhằm giúp đỡ nền kinh tế đang bị tàn phá của Iran. Sự sắp xếp đó giờ đây đã tan vỡ khi Tehran cho thấy mình đang là kẻ ủng hộ sự phẫn nộ của người Ả Rập đối với chiến dịch quân sự của Israel.
Cuộc chiến ở Gaza cũng khiến Iran bị ràng buộc. Tehran không muốn Gaza liên lụy Hezbollah, một đồng minh mà họ coi là trung tâm của cái mà họ gọi là “lá chắn phía Bắc” - ngăn chặn một cuộc tấn công vào chính Cộng hòa Hồi giáo của họ từ Israel hoặc Hoa Kỳ. Tehran được cho là rất tức giận khi Hamas phát động cuộc tấn công vào ngày 7 tháng 10 đúng lúc như vậy. Ngược lại, Hamas tỏ ra thất vọng vì Iran không giúp đỡ nhiều hơn.
Điểm nóng nguy hiểm nhất là biên giới Israel-Lebanon. Kể từ ngày 7 tháng 10, Hezbollah và Israel đã bắn tên lửa qua khu vực kiểm soát của nhau với tần suất ngày càng tăng.
Sự căng thẳng đó có thể tự diễn ra! Các nhà lãnh đạo Israel cho rằng sau cuộc tấn công ngày 7 tháng 10, Israel không thể mạo hiểm lơ là phòng thủ trước một lực lượng chiến binh thù địch – đặc biệt là một lực lượng mạnh hơn nhiều so với Hamas, với kho dự trữ ước tính khoảng 150.000 tên lửa – rất gần biên giới phía bắc của nước này. Hơn 100.000 cư dân miền bắc Israel đã buộc phải sơ tán vô thời hạn nhắm tránh xa vùng kiểm soát của Hezbollah.
Ở những nơi khác, các nhóm được Iran hậu thuẫn đã giao tranh với lực lượng Mỹ. Tại Syria và Iraq, lực lượng dân quân đã liên tục tấn công các căn cứ và cơ sở ngoại giao của Mỹ, dẫn đến các cuộc phản công của Mỹ…
Biển Đỏ dậy sóng
Sau đó là người Houthis- lực lượng được Iran tài trợ còn nhiều hơn so với Hezbollah, các chiến binh Yemen này đã phóng tên lửa và máy bay không người lái vào Israel cũng như tấn công các tàu thương mại ở Biển Đỏ, lấy lý do Israel tấn công Gaza là động cơ của họ. Vào giữa tháng 12, các cuộc tấn công vào hai con tàu gần eo biển Bab el-Mandeb, nối Biển Đỏ với Vịnh Aden, đã khiến hãng vận tải khổng lồ Maersk và các công ty khác phải tạm dừng hoạt động vận chuyển tàu của họ. Vào cuối tháng 12, việc thành lập lực lượng hải quân của Hoa Kỳ và các chính phủ phương Tây khác để bảo vệ giao thông hàng hải dường như đã mở lại được một phần tuyến đường này. Tại một thời điểm nào đó, Israel, Hoa Kỳ hoặc các đồng minh của họ có thể mất kiên nhẫn, tấn công không chỉ Houthi mà còn cả các mục tiêu của Iran - một tàu gián điệp của Iran được cho là đang chuyển thông tin tình báo sẽ là một điều hiển nhiên - điều này cũng sẽ khiến mọi việc trở nên căng thẳng hơn.
Cớ mới- nhưng căng thẳng cũ!
Đồng thời, Iran đang tiến gần hơn tới khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân. Nước này có thể làm giàu đủ uranium để sản xuất kho vũ khí gồm 4 đầu đạn trong vòng một tháng. Việc quay trở lại một thỏa thuận như thỏa thuận hạt nhân năm 2015 sẽ khó khăn, do những tiến bộ về hạt nhân của Iran kể từ đó.
Nhiều nhà lãnh đạo Mỹ coi việc nhân nhượng với Tehran sẽ mang lại hậu quả khôn lường, việc Iran tiến tới ngưỡng hạt nhân sẽ khiến Washington chỉ có những lựa chọn khó chịu: Chấp nhận một đối thủ cực kỳ ngoan cố và khó chịu, cũng đồng thời phát tín hiệu cho những kẻ ngoan cố khác tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân- như anh Ủn của Triều Tiên 
hoặc cố gắng can thiệp bằng vũ lực với những kẻ này. Cả 2 lựa chọn đều góp phần tiếp tục đẩy thế giới vào hỗn loạn!
Nguy cơ bùng nổ chiến tranh trên diện rộng!
Mặc dù không bên nào muốn chiến tranh trên diện rộng nổ ra nhưng chúng ta không thể nói trước được điều gì, đặc biệt là khi chiến dịch Gaza của Israel vẫn đang tiếp diễn. Bất kỳ cuộc tấn công nào – dù ở biên giới Lebanon, ở Iraq hay Syria, Biển Đỏ hay Vịnh Ba Tư – giết chết một số lượng lớn dân thường hoặc nhân viên Mỹ sẽ có nguy cơ gây ra một loạt các cuộc tấn công ăn miếng trả miếng.
Nếu Israel hành động chống lại Hezbollah, một cuộc chiến như năm 2006 gần như chắc chắn sẽ gây ra một cuộc đối đầu rộng hơn do Iran đang tăng cường hoạt động trong khu vực, và cuối cùng là sự tham gia trực tiếp của Mỹ.
3. Chiến tranh Ukraine
Những gì diễn ra trên chiến trường Ukraine sẽ quyết định an ninh tương lai của châu Âu.
Mặt trận 600 dặm hầu như không di chuyển. Cuộc phản công của Ukraine đã yếu dần, quân đội của họ chiếm được rất ít đất, chưa nói đến việc chọc thủng hệ thống phòng thủ của Nga ở phía nam. Các tướng Ukraine lo ngại một cuộc tấn công của Nga ở phía đông hoặc phía bắc, mặc dù nỗ lực của Nga vào cuối năm 2023 nhằm chiếm thành phố Avdiivka ở phía đông đã gặp phải sự kháng cự quyết liệt, cho thấy bất kỳ bước tiến nào của Nga sắp tới sẽ vô cùng khó khăn, miễn là Ukraine có đủ vũ khí.
Bản đồ các khu vực chiến sự ở Ukraine (cập nhật tháng 12/2023)
Nga đang trong tình trạng sẵn sàng chiến tranh, mở rộng quân đội và chi tiêu ồ ạt vào vũ khí. Bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây, Moscow đã xuất khẩu đủ, nhờ lợi nhuận từ năng lượng bất ngờ, để giữ cho kho vũ khí phục vụ chiến tranh luôn đầy ắp trong khi nguyên liệu nhập khẩu đủ để duy trì các nhà máy vũ khí hoạt động suốt ngày đêm.
Chiến tranh là cốt lõi trong câu chuyện mới của Nga, bắt nguồn từ cái gọi là giá trị truyền thống, tôn vinh chiến đấu như một mục tiêu theo đuổi của nam giới. Hơn một phần ba ngân sách nhà nước dành cho quốc phòng và hàng nghìn người Nga thiệt mạng hàng tháng ở Ukraine. Tuy nhiên, nhungwx nước đi của Putin đã cho thấy sự hiệu quả.
Ukraina đang phải đối mặt với mùa đông ảm đạm. Đạn dược đang cạn kiệt cùng với nguồn nhân lực. Sự bất hòa giữa quan chức Ukraine và phương Tây ngày càng lộ rõ.
Điều đáng lo ngại nhất đối với Kiev là sự thiếu ủng hộ của phương Tây. Kể từ khi cuộc tấn công toàn diện của Nga bắt đầu vào đầu năm 2022, vũ khí của Mỹ đã đóng vai trò then chốt trong việc phòng thủ Ukraine. Bất chấp sự ủng hộ của lưỡng đảng trong Quốc hội Hoa Kỳ, một cuộc họp kín gồm các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đang ngăn chặn một gói viện trợ lớn cho Kyiv cho đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 diễn ra. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, đã chỉ trích viện trợ cho Ukraine.
Chính quyền Biden có thể vẫn chưa đạt được thỏa thuận với đảng Cộng hòa, và ngay cả khi không, họ vẫn có các lựa chọn để cung cấp vũ khí cho Ukraine mà không cần Quốc hội. Nhưng làm như vậy sẽ khó khăn hơn khi cuộc bầu cử sắp đến gần. Châu Âu, trái với những lời ủng hộ hùng hồn của mình, đã hành động chậm chạp trong việc tăng cường nguồn cung, đặc biệt là đạn dược hỗ trợ Ukraine. Chính trị cũng là một vấn đề ở đó. Thủ tướng Hungary Viktor Orban phản đối viện trợ cho Kyiv, một cuộc bỏ phiếu sẽ diễn ra vào đầu tháng 2 năm 2024, mặc dù vào đầu tháng 12, ông đã thể hiện sự “ủng hộ” - bằng cách rời khỏi phòng bỏ phiếu . Tuy nhiên Liên minh Châu u bắt đầu xem xét các cuộc đàm phán gia nhập liên mình của Ukraine- nhưng triển vọng nhìn chung vẫn chưa rõ ràng.
Đàm phán không khả quan!
Có rất ít dấu hiệu cho thấy các cuộc đàm phán với Điện Kremlin sẽ mang lại lối thoát khi không bên nào sẵn sàng thỏa hiệp. Mục tiêu của Nga vẫn giống như khi phát động cuộc chiến tổng lực: họ không chỉ muốn lãnh thổ mà còn muốn Ukraine đầu hàng và phi quân sự hóa dưới một chính phủ phục tùng. Ngoài ra, Nga còn đang chờ xem liệu Trump có chiến thắng hay không. Với lợi thế hiện tại, Putin khó có thể chấp nhận những gì mình đang có! Về phần các nhà lãnh đạo Ukraine, họ quyết tâm chiến đấu dù có hoặc không có sự hỗ trợ của Mỹ. Kiev và các đồng minh phương Tây không cần phải chấp nhận một cuộc mặc cả trừ khi điều đó mang lại cho Ukraine một tương lai khả thi và buộc Nga phải tham gia các thỏa thuận an ninh.
Vấn đề sống còn đối với châu Âu
Mặc dù một số quan chức Mỹ lo lắng về chi phí viện trợ, nhưng ít nhất việc giúp Ukraine giữ vững phòng tuyến là điều họ phải đồng thuận.
Ở châu Âu, nhiều nhà lãnh đạo coi kết cục của cuộc chiến này là vấn đề sống còn, phải gánh vác nhiều gánh nặng hơn, bất kể điều gì xảy ra ở Washington trong cuộc bầu cử sắp tới. Vì nếu Moscow tiếp tục chinh phục được nhiều lãnh thổ Ukraine hơn, sẽ không quá khi tưởng tượng rằng các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ khác sẽ nằm trong danh sách của Putin!
